Ziektes sneller opsporen met SoundTalks kan behandeling en medicatie beperken of vermijden

SoundTalks is een digitaal monitoringinstrument om de gezondheid van varkens te verbeteren en varkenshouders te helpen om efficiënter te werken. Ook het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds is overtuigd van deze innovatieve tool. Vlaamse varkenshouders kunnen daarom voortaan aanspraak maken op dertig tot veertig procent investeringssteun bij de aanschaf van een SoundTalks-systeem.

Bij SoundTalks draait alles om een digitale microfoon die de geluiden van varkens 24/7 opneemt en analyseert. Worden er hoestgeluiden opgemerkt, dan wordt de varkenshouder meteen verwittigd. Het sneller opsporen van ziektes kan behandelingen en medicatie beperken of vermijden, wat het welzijn van de dieren bevordert en kostenbesparend werkt.

Sinds 2019 heeft het farmabedrijf Boehringer Ingelheim een participatie in het bedrijf SoundTalks. Dat bedrijf, een spin-off van de KULeuven, ontwikkelde de gelijknamige SoundTalks- technologie. Stijn Leenknegt, key account manager Swine bij Boehringer Ingelheim, legt het principe uit: “De SoundTalks-monitoren zijn microfoons. Die worden opgehangen op strategische plekken in de varkensstal. Deze monitoren capteren 24/7 alle geluiden die in de varkensstal worden waargenomen. Het systeem is gebaseerd op een algoritme om het hoesten te onderscheiden van andere geluiden in een varkensstal. Zo detecteert het objectief een toename van hoestgeluiden, wat kan wijzen op ademhalingsproblemen. In de monitor gebeurt een eerste analyse, waarna de relevante gegevens worden doorgestuurd naar de gateway. Dat toestel staat draadloos in verbinding met alle monitoren. In de gateway worden de gegevens gebundeld en naar de server doorgestuurd, waar de uiteindelijke analyse van de waargenomen geluiden gebeurt. De feedback wordt dan via de gateway teruggestuurd naar de monitoren. Deze monitoren geven via gekleurde LED’s de huidige status van de afdeling weer: groen, oranje of rood. Naast die permanente visuele status in de afdeling ter plaatse krijgt de varkensboer ook waarschuwingen op zijn smartphone. Op een portaalwebsite worden ook alle data bewaard, en het is mogelijk om de bedrijfsdierenarts toegang te geven. Zo kan men de situatie ook opvolgen en/of ingrijpen.”

Hoest als verklikker van ademhalingsproblemen

“Ademhalingsproblemen bij mestvarkens zijn meestal een interactie van verschillende ziektekiemen. Ademhalingspathogenen, zoals Mycoplasma, APP, PRRS of griep veroorzaken hoest. SoundTalks kan die hoest onderscheiden van andere stalgeluiden en zo een eventuele toename detecteren. Ook waar en op welk tijdstip het hoesten begint, en hoe de hoest door de stal gaat, kan zo geanalyseerd worden” legt Elise Vandekerckhove, technical manager varken van Boehringer Ingelheim, uit. “Het systeem geeft een duidelijk overzicht van in welke afdelingen dieren ziek zijn en in welke niet. Zo kunnen enkel de zieke dieren antibiotica krijgen indien nodig, wat het preventief of overdadig gebruik van antibiotica bij varkens terug kan dringen.”

Economische waarde van vroege hoestdetectie

Ademhalingsproblemen leiden niet alleen tot zieke dieren, maar ook tot economische verliezen. “Meer dieren worden ziek naarmate de tijd verstrijkt, er is minder eetlust met afname van de dagelijkse groei als gevolg. Ook het instellen van een behandeling kost geld. Hoe eerder een behandeling kan starten, hoe beperkter de gevolgen van een infectie zullen zijn. De varkens gaan minder hevig hoesten en blijven beter eten”, zo benadrukt Ilse Declerck, technical manager varken van Boehringer Ingelheim. “Met de huidige marktprijzen is de economische waarde van vroege interventie groot: zo geeft het SoundTalks systeem een Return Of Investment van 3,41 of 3,88 met 30% VLIF-steun.”

SoundTalks is een gevoelig en objectief systeem, waarbij beginnende ademhalingsproblemen sneller gedetecteerd worden in vergelijking met menselijke waarneming. De economische voordelen van vroege hoestdetectie zijn al in verschillende studies aangetoond. Maar het grote voordeel zit in de snelle opsporing. Zo werd er wetenschappelijk aangetoond dat hoestepisodes tot wel 9 dagen konden gereduceerd worden.

Tot 40% investeringssteun voor innovatieve technologie

De innovatieve meerwaarde van het systeem werd internationaal bekroond met twee medailles op de toonaangevende vakbeurs EuroTier 2023. Zowel in de categorie ‘dierenwelzijn’ als ‘innovatie’ viel het systeem in de prijzen. In Vlaanderen speelt het Vlaams Investeringsfonds Landbouw, kortweg VLIF, een belangrijk rol bij het stimuleren van innovatie in de Vlaamse landbouwsector. Bij het publiceren van de VLIF-lijsten in mei 2023 werd SoundTalks opgenomen in de selectielijst voor ondersteunende producten voor de varkenshouderij. Dit kon omdat SoundTalks als innovatie aanzien wordt, dierenwelzijn ondersteunt en vast deel uitmaakt van de stalinrichting van de varkensstal. De steun bedraagt dertig procent (en zelfs veertig procent voor varkenshouders die jonger zijn dan veertig jaar) op de aankoop van de hardware. Zowel op de gateways als op de monitors kan steun aangevraagd worden.

Wilt u weten hoe de hoestmonitor werkt? Scan de QR-code en bekijk het filmpje.

“SoundTalks vermindert het antibioticagebruik en helpt bij de overgang van een curatieve naar een meer preventieve aanpak”

Ook dierenartsen op het terrein die al met SoundTalks werken, stellen vast hoe het systeem zorgt voor een nieuwe aanpak in de varkenshouderij. “SoundTalks helpt bij de overgang van een curatieve naar een meer preventieve aanpak in ons dagelijkse werk. Het laat toe primaire oorzaken van ademhalingsproblemen vast te stellen door sneller stalen voor diagnose te nemen” zo geeft Annelies Van Poucke, Varkens- en Pluimveedierenarts, DAP Provet, aan. Ook Sjouke Van Poucke, dierenarts en ook actief als consultant voor varkens- en pluimveehouders, ziet voordelen: “De inzet van SoundTalks in onze biggenbatterijen en vleesvarkensstallen laat ons toe objectief en kwantitatief de impact van onze behandelingen te beoordelen. Dankzij de snelle waarschuwingen, die veel sneller verlopen dan menselijke observaties, kunnen we het antibioticaverbruik verminderen. Zo kunnen we de behandelduur verkorten, of preciezer inschatten wanneer alternatieve oplossingen kunnen worden ingezet.”

Tekst: Luc Engelbos

Beeld: Boehringer Ingelheim

Iedere maand Varkensbedrijf, thuis op de mat?

Wil je het hele artikel lezen? Of de mooiste artikelen en reportages thuis op de mat ontvangen?