Varkens die als jong biggetje een antibioticakuur hebben gekregen, hebben een minder goed ontwikkeld immuunsysteem dan varkens zonder zo’n kuur. Dat concludeert dieronderzoeker Dirkjan Schokker. Hij onderzocht de langetermijngevolgen van antibiotica op het praktijkcentrum Sterksel van Wageningen UR.
Schokker splitste een toom jonge biggen (4 dagen oud) en gaf een deel van de biggetjes een antibioticum dat gebruikt wordt tegen longinfecties. De controlegroep kreeg niets. Daarna mat hij op dag 8, 55 en 176 de samenstelling van de darmbacteriën en de fitheid van het immuunsysteem van de varkens. Vorig jaar meldde Schokker al dat de biggetjes zonder antibioticakuur op dag 8 een betere opbouw van het immuunsysteem hadden. Naast de schadelijke bacteriën had het antibioticum ook de nuttige darmbacteriën, die de weerstand versterken, lam gelegd.
Dit jaar presenteert hij in Plos One de langetermijneffecten. Op dag 55, zo’n 4 weken na het spenen, wanneer de biggen vast voer krijgen in plaats van melk, was er een grote variatie aan darmbacteriën in beide groepen biggen. Schokker kon daarom geen verband vinden tussen antibioticumgebruik en bacteriesamenstelling. Op dag 176, net voor de slacht van de varkens, echter wel. In de controlegroep was de diversiteit van de bacteriën groter. Bovendien was het immuunsysteem van die groep beter ontwikkeld. De controle-biggen hadden substantieel meer receptoren in hun darmen die schadelijke bacteriën opmerken en bestrijden.
De uitkomst sluit aan bij humane studies, zegt Schokker. Als kinderen op jonge leeftijd veel antibiotica krijgen, hebben ze op latere leeftijd een grotere kans op allergieën. Dat heeft te maken met de hinderlijke invloed van antibiotica op vroege darmbacteriën en de ontwikkeling van het immuunsysteem, aldus de onderzoeker.
Bovendien blijkt uit zijn onderzoek dat een antibioticum dat gebruikt wordt om longinfecties te bestrijden, ook invloed heeft op de samenstelling van darmbacteriën. De fabrikanten van dit antibioticum geven op de verpakking aan dat hun product geen tot weinig invloed heeft op darmbacteriën, maar die conclusie was gebaseerd op een antibioticatest bij oudere biggen. Schokker, die jonge biggen testte, vindt juist wel een effect.
Het onderzoek ondersteunt het beleid om terughoudend te zijn met het gebruik van antibiotica in de varkenshouderij. Met zo’n antibioticumkuur sneuvelen ook goede bacteriën. Varkenshouders doen er goed aan om zo’n kuur te laten volgen door een voedingskuur die de groei van goede darmbacteriën stimuleert. Zo’n gezondheidskuur voor biggen is nog toekomstmuziek, maar er wordt aan gewerkt in het programma Feed4Foodure, waarin Wageningse onderzoekers samenwerken met de diervoedingsindustrie.
Foto: Resource Wageningen
Meer informatie
resource.wageningenur.nl
