Kreupelheid en klauwproblemen behoren tot de belangrijkste redenen voor vervroegde afvoer van zeugen. Een kortere levensduur is niet het enige probleem. Klauwproblemen zorgen ook voor verminderde voeropname, minder gespeende biggen en ze brengen de nodige behandelkosten met zich mee. Dit drukt zwaar op de bedrijfsresultaten.
Een studie van Pluym laat zien dat zeugen met een optimale klauwgezondheid gemiddeld 1,4 worpen meer werpen, wat resulteert in significante besparingen op voerkosten en vervanging. Gezondere klauwen zorgen voor meer welzijn en een langere levensduur van de zeugen. Maar heeft klauwgezondheid ook invloed op de reproductieve prestaties van zeugen? Onderzoeker dr. Lucas Rodrigues van Zinpro dook in een dataset met meer dan 6.300 zeugen. Dit waren uitsluitend gezonde zeugen in een goede conditie. Bij deze zeugen werden na het werpen de achterpoten beoordeeld door twee onafhankelijke onderzoekers. Ze scoorden onder andere op woekeringen en erosie van het balhoorn, witte lijn, horizontale en verticale barsten, zool- en hielspleten, overgroeide tenen en afwijkingen aan de bijklauwen. Op basis van de score werden de zeugen ingedeeld in een groep met goede of een groep met een slechte klauwgezondheid.
Uit het onderzoek blijkt dat de zeugen met gezonde klauwen meer levend geboren biggen (tot meer dan 1 big per worp extra) kregen en een lager percentage doodgeboren biggen hebben. Bij zowel de zeugen met een goede als zeugen met een slechte klauwgezondheid verbeterde toevoeging van Zinpro Availa Sow zowel de klauwgezondheid als de productie.
De positieve invloed van spoorelementen op de klauwgezondheid wordt bevestigd door dr. Christof Rapp van Zinpro. Spoorelementen zoals zink, mangaan en koper zijn volgens hem essentieel voor een sterke, elastische klauw. Ze maken deel uit van enzymen die keratinevorming, ontstekingsremming en weefselherstel ondersteunen. Rapp vertelt dat niet alleen de hoeveelheid, maar vooral ook de vorm waarin de mineralen worden aangeboden belangrijk is. Volgens Rapp worden organisch gebonden mineralen beter opgenomen dan niet-organisch gebonden materialen. Hij pakt er een onderzoek bij onder 1.400 zeugen in Duitsland.
Na aanpassing van voeding (toevoeging van Zinpro Availa Sow) en management ging het percentage zeugen zonder klauwletsels van 20 naar 38 procent omhoog en nam het aantal levend geboren biggen per worp met 0,9 toe. “Het effect was direct zichtbaar op het bedrijf. De varkenshouder zag aan de klauwen zelf dat de gezondheid vooruitging en hij zag ook dat de zeugen beter in het haar zaten”, vertelt
Rapp. Vooruitgang in klauwgezondheid was ook te zien aan het antibioticagebruik bij kreupele zeugen op het bedrijf. In een half jaar tijd daalden de antibioticakosten met 6.000 euro. Dit betekent op jaarbasis een besparing van 12.000 euro.
Fosfor- en calcium belangrijk
Dr. Julien Heurtault, onderzoeker varkensnutritie bij Agroscope in Zwitserland, benadrukt dat het nauwkeurig afstemmen van fosfor- en calciumvoeding bij zeugen ook heel belangrijk is. Voor lacterende zeugen is een inname van circa 3 gram verteerbaar fosfor per kilogram voer voldoende om botontkalking te beperken en de melkproductie te ondersteunen. In de dracht is extra aandacht nodig voor opbouw van botreserves, vooral in de eerste 80 dagen. Heurtalt adviseert dan een extra 1 gram verteerbaar fosfor per dag. Voor gelten adviseert hij een maximale lichaamsreserve als basis voor een lange en productieve carrière.
Bedrijven die klauwmanagement serieus nemen, realiseren volgens praktijkcijfers een besparing tot 10–15 procent op totale productiekosten en een aanzienlijke verbetering van het dierenwelzijn.
Tekst: Gerben Hofman
Beeld: Twan Wiermans en beeldarchief Prosu BV
