Extra ogen in de stal dankzij slimme technologie

In de moderne varkenshouderij speelt technologie een steeds grotere rol bij het verbeteren van efficiëntie, diergezondheid en welzijn. Dileep Sharma, business development manager bij Serket, geeft ons een inkijkje hoe cameratechnologie in combinatie met kunstmatige intelligentie varkenshouders nu al kan ondersteunen. “Je hoeft dankzij onze oplossing niet om te kijken naar varkens die het goed doen. De tijd die je daarmee bespaart, kun je inzetten bij de hokken waar het minder loopt.”

Met behulp van een netwerk van camera’s gecombineerd met AI-algoritmes kan het systeem van Serket zelf het gedrag van varkens monitoren en analyseren. Dit geeft de varkenshouder waardevolle informatie over wat er zich in de stallen afspeelt, zonder dat hij of zij de hele dag fysiek aanwezig hoeft te zijn. Het systeem weet door uitgebreide trainingen wat een varken is en herkent met 95 procent nauwkeurigheid vier vormen van activiteit: eten, drinken, bewegen en inactiviteit. Het herkennen van agressie zal dit jaar als mogelijkheid beschikbaar komen. De software van Serket, dat zijn roots heeft in Nederland, wordt wereldwijd gebruikt en is in België en Nederland ook beschikbaar.

In de praktijk kan het monitoren en herkennen van gedrag varkenshouders veel informatie en vooral ook gemoedsrust geven. “Ziet het systeem dat in een bepaald hok teveel biggen niet eten of drinken? Dan krijgt de varkenshouder een signaal dat hij even moet gaan kijken. Zolang je geen notificaties krijgt, kun je ervan uitgaan dat alles goed gaat.” Serket werkt ook aan de mogelijkheid om specifieke varkens te identificeren. Eartags zijn dan niet meer nodig voor dierherkenning.”

In vroeg stadium waarschuwen

Het systeem van Serket is nog niet zo ver dat het kan vertellen wat er aan de hand is in een hok. Maar wel dát er iets aan de hand is. “Afwijkend gedrag kan een indicatie zijn van gezondheidsproblemen die eraan komen. Zie je in de zomer dat een varken te lang ligt, dan kan er sprake zijn van hittestress. Check dan zaken als ventilatie en watervoorziening extra goed. Of geef een passend voeradditief. Drinken biggen na het spenen heel veel, dan kan er een diarree-aankomen. Als varkenshouder weet je dan dat je díe dieren in de gaten moet houden. Krijg je een melding dat varkens opvallend vaak naar de voerautomaat gaan, maar snel weer terugkomen, dan kan er storing zijn in de voerautomaat.”

De technologie biedt ook inzicht in andere gedragingen die anders wellicht onopgemerkt blijven. “Niemand checkt de hokken 24/7. Onze technologie biedt boeren een extra paar ogen, zodat ze altijd weten wat hun varkens aan het doen zijn. Zie het als een grote groep goed geschoolde medewerkers.” zegt Sharma. “Maar dan nog nauwkeuriger. Gemiddeld heeft een medewerker op een varkensbedrijf twee tot drie seconden om een varken te observeren. Dat is niet genoeg om ziekte of andere problemen te signaleren. Ons systeem heeft daar alle tijd voor.”

Niet meteen in elk hok noodzakelijk

Aanschaf van camera’s vergt de grootste investering bij implementatie van het systeem van Serket. Sharma raadt aan er ook een network video recorder bij aan te schaffen, zodat de varkenshouder beelden terug kan kijken. “Wij bieden in principe alleen een livestream. Maar de meeste klanten gebruiken er ook de video-optie bij. Idealiter hangt boven elk hok in de stal een camera. Standaard beveiligingscamera’s zijn van voldoende kwaliteit voor de doeleinden van het Serket-systeem. “Van belang is dat een camera zo hangt dat de vier hoeken van het hok en de voerplaats en de drinkplaats in beeld zijn. Het maakt daarbij niet uit hoeveel varkens er in het hok zitten”, aldus Sharma, die er meteen bij vertelt dat er wel een grens is aan de grootte van het hok. “In de Verenigde Staten heb je hokken met 120 varkens. Dat wordt teveel voor één camera. Daarom kijken we voor dat soort hokken naar een twee-camera-systeem. Maar je kunt het ook anders doen. Wil je alleen informatie over de voeropname, dan is een camera boven de voerplaats ook voldoende.”

Sharma vertelt ook dat het niet per definitie nodig is meteen elk hok van een camera te voorzien.  “Je kunt klein beginnen en later opschalen. Bijvoorbeeld met camera’s boven hokken waar gemiddeld goede resultaten worden gehaald en hokken waar de resultaten tegenvallen. Als het goed is zie je dan verschillen, waardoor je in de minder goed presterende hokken kunt bijsturen.” Is het systeem eenmaal geïnstalleerd in een stal, dan heeft het ongeveer een week nodig om de eerste rapportages te kunnen leveren.

Gezondheid en welzijn verbeteren

Een systeem als dat van Serket bevordert bij goed gebruik het dierwelzijn. Doordat de afdelingen minder vaak bezocht hoeven te worden, is er ook minder verstoring onder de dieren. Menselijke interactie is alleen nodig als er problemen zijn. Ziekte wordt eerder waargenomen, waardoor problemen in de kiem kunnen worden gesmoord. Als het systeem binnenkort ook agressie kan herkennen, biedt dit handvatten in het terugdringen van staart- en oorbijten. Een agressor kan sneller worden gevonden en zo apart worden gezet voor hij meer letsel en stress kan veroorzaken.

Wat levert het op?

 Afhankelijk van de bedrijfsgrootte kan het systeem van Serket volgens Sharma binnen één tot drie jaar worden terugverdiend. “Dan praat ik over een bedrijf met 1.750 vleesvarkensplaatsen, dus ongeveer 5.000 afgeleverde varkens per jaar. Het systeem betaalt zich terug door een betere diergezondheid, betere voerefficiëntie en arbeidsbesparing. Of je het in één of drie jaar terugverdient, hangt af of je al camera’s in de stal hebt of nog niet.”

Volgens Sharma zijn de reacties in de markt enthousiast. “Zeker nu we straks ook agressie kunnen waarnemen en wellicht gewicht kunnen inschatten zonder het varken ook maar aan te raken.” Hij ziet wel dat inzet van dergelijke technologie voor varkenshouders nog wel vaak een drempel over is. “Natuurlijk, het is nieuw en veranderen is vaak lastig. Maar als we niet veranderen, dan blijven we als sector kampen met lage marges, onzekerheid en een overheid die stuurt op krimp. Als we als sector kunnen laten zien dat we niet blijven hangen in het verleden, maar technologie inzetten om duurzaam te produceren, dus dierwelzijn optimaliseren, antibioticagebruik verminderen en verspilling voorkomen, dan is dat goed voor het imago.”

Tekst: Gerben Hofman

Beeld: Serket

Je hebt zojuist een artikel uit vakblad Varkensbedrijf gelezen

Wil je vaker én meer van zulke artikelen lezen?

Met een abonnement op vakblad Varkensbedrijf ontvang je het laatste nieuws. Iedere editie heeft een nieuw, toepasselijk thema wat aansluit op de huidige praktijk. De uitgebreide bedrijfsreportages geven daarnaast een goed beeld van de sector. In deze reportages maak je kennis met ervaringen, toekomstvisies, vakmanschap en management van mede-varkenshouders.

Shop hieronder direct een jaarabonnement of ga naar de website van Varkensbedrijf