Uit recent onderzoek van Wageningen Livestock Research blijkt dat dagontmesting de methaanemissie bij vleesvarkens, gespeende biggen en kraamzeugen met circa 90% reduceert. Dit betekent een grote klimaatwinst, waardoor op het varkensbedrijf een belangrijke stap kan worden gezet naar klimaatneutraliteit.
Door dagontmesting te combineren met andere stalmaatregelen, kunnen emissies bij de bron worden gereduceerd. Er werden ook reducties in ammoniak- en geuremissies waargenomen. Dagontmesting komt niet alleen ten goede voor het milieu, maar ook voor de luchtkwaliteit in de stal en daarmee voor het welzijn en de gezondheid van de varkens.
Naar klimaatneutraal in 2050
Om de opwarming van de aarde tegen te gaan zetten Nederland en Europa in om per 2050 klimaatneutraal te zijn. Ook emissies vanuit de veehouderij dragen bij aan klimaatverandering. Daarom staat de Nederlandse veehouderij voor de opgave om haar uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Een van de sterkste broeikasgassen die vrijkomen uit deze sector is methaangas, welke voor ongeveer 20% bijdraagt aan de opwarming van de aarde. In de varkenshouderij komt methaangas voornamelijk vrij uit de mest. Een mogelijke oplossing om methaangas uit de mest grotendeels weg te nemen is dagontmesting: de dagelijkse verwijdering van mest uit de stal.
90% minder uitstoot van methaangas
Om deze en andere maatregelen te testen op effectiviteit werkt Wageningen Livestock Research samen met De Hoeve Innovatie aan de Stal van de Toekomst. Een belangrijk onderdeel van het management in deze stal is dagontmesting, waarbij de afgevoerde mest benut wordt voor de productie van duurzame energie in een biogasinstallatie. De uitkomsten van het onderzoek laten zien dat de uitstoot van methaangas met circa 90% vermindert door de toepassing van dagontmesting in combinatie met andere maatregelen. Zoals verwacht wordt de methaanemissie uit de mest geheel weggenomen, waardoor enkel de methaanemissie uit de dieren zelf resteert.
Ammoniakreductie
Ook de uitstoot van ammoniak werd gereduceerd: 54% bij vleesvarkens, 69% bij gespeende biggen en 51% bij kraamzeugen. De geuremissies varieerden sterk en alleen bij de vleesvarkens werd een reductie gemeten, van gemiddeld 28%. In eerste instantie was het plan om ook mestkoeling en mestverdunning toe te passen. Daarmee zou de emissie verder omlaag gebracht kunnen worden. Echter deze toepassingen hebben nadelen op het gebied van duurzaamheid (energie- en waterverbruik) en zijn om die reden niet toegepast. De ammoniak- en geurreducties vielen daardoor lager uit dan bij aanvang van het project ingeschat. Daarnaast was met name aan het einde van de groeiperiode meer bevuiling van de dichte vloer dan werd verwacht.
Verdere ontwikkeling van het dagontmestings-systeem
Over het algemeen kan worden geconcludeerd dat dagontmesting en aanvullende maatregelen een robuust systeem vormen om methaanemissies sterk te verminderen. Aanbevolen wordt om in vervolgonderzoek aandacht te besteden aan het waterkanaal, om met gering waterverbruik toch een lage ammoniakemissie uit dit kanaal te realiseren. Tevens wordt aanbevolen om dit systeem van dagontmesting volledig te automatiseren en te standaardiseren, en uit te rusten met continue monitoring van de emissies, zoals al in dit onderzoek is gedaan. Hierbij moet worden nagedacht over de mogelijkheden om de ammoniakemissie bij te sturen. Inmiddels is een vervolgproject voor vleesvarkens en biggen gestart waarin deze adviezen zijn overgenomen. Medio 2024 worden de resultaten van dit onderzoek verwacht.
De ontwikkeling en realisatie van de innovatieve ontwerpen en enkele metingen en waarnemingen zijn gesubsidieerd door de Provincie Noord-Brabant, passend binnen de doelstellingen een alternatief op luchtwassers te ontwikkelen. Het merendeel van de metingen en waarnemingen is gesubsidieerd door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, in het kader van het programma Integraal Aanpakken.
Bron: Wageningen University Research
Beeld: ter illustratie
