EenVandaag besteedde afgelopen week aandacht aan het nieuwe zwijnenadvies in provincie Noord-Brabant. De uitzending leidde tot onrust bij varkenshouders, omdat gesuggereed werd dat men er maar mee moet leren leven. De uitzending was te kort door de bocht. Hoe zit het wel?
Nulstand schept verwarring
Provincies zijn verantwoordelijk voor het faunabeleid. Provincie Noord-Brabant hanteerde een nulstandbeleid voor wilde zwijnen. Nulstand betekent dat je tot nul mag afschieten, maar dit moet niet. De term leidt tot verwarring, deze suggereert dat een provincie geen zwijnen mag toestaan. Helaas is dat in juridische zin niet zo. In Noord-Brabant is de populatie zwijnen in de afgelopen jaren geëxplodeerd, het dier heeft zijn leefgebied enorm uitgebreid.
Nieuwe zwijnenadvies Noord-Brabant
De Faunabeheereenheid Noord-Brabant (de FBE) heeft een advies over aanpassing van het zwijnenbeleid aangeboden aan het college van Gedeputeerde Staten. De FBE is een onafhankelijke stichting die het faunabeleid voor de provincie uitvoert. De FBE zorgt voor de belangenafweging van dieren, bewoners, agrariërs, natuurorganisaties en overheden, door schadebestrijding en beheer van dierenpopulaties. Het bestuur van de FBE bestaat uit vertegenwoordigers van: agrariërs (ZLTO), jagers, particulier grondbezit en 7 natuurorganisaties.
POV is betrokken bij de landelijke vertegenwoordiging via bijvoorbeeld Roadmap Afrikaanse varkenspest.
Inheemse soort
De FBE Noord-Brabant pleit ervoor dat het wilde zwijn wordt erkend als inheemse diersoort met een meerwaarde voor de Brabantse natuur. Voorwaarde is wél dat de populatieomvang beperkt blijft binnen bos- en natuurgebied, maar daarbuiten geen vestiging van het zwijn plaatsvindt. De provincie gaat nu de haalbaarheid en uitvoerbaarheid toetsen. Het provinciebestuur verwacht hierover begin 2026 te besluiten. Voorwaarde daarbij is dat partijen dan afspraken hebben gemaakt over beheersing van schades en risico’s.
Zwijnenadvies mét harde randvoorwaarden
In het zwijnenadvies staan voorwaarden voor de uitvoering. Maatschappelijke schade, met name voor de landbouw en het verkeer, moet worden vermeden. Daarbij is een breed draagvlak cruciaal. Zonder invulling van deze voorwaarden wordt het advies niet uitgevoerd en verandert er niets. De komende maanden worden de volgende punten uitgewerkt:
* Schadevergoeding blijft belangrijk – schade moet eerlijk worden vergoed.
* Lagere meldingsdrempel. Door bijvoorbeeld legeskosten tijdelijk te schrappen of terug te betalen, wordt schade sneller gemeld en beter gecontroleerd.
* Duidelijke escalatieladder, met momenten waarop hulp of een interventieteam wordt ingezet.
* Ondersteuning voor preventieve maatregelen, door bijvoorbeeld een subsidieregeling open te stellen.
* Sterkere lokale organisatie met meer steun voor regionale uitvoeringstafels.
* Voorbereiding op Afrikaanse Varkenspest (AVP): er moet een duidelijk plan zijn, in lijn met het landelijke plan van aanpak.
EenVandaag te kort door de bocht
Bovenstaande nuances zijn niet meegenomen door de journalisten van EenVandaag. Ook bleef onderbelicht dat insleep van Afrikaanse varkenspest door wilde zwijnen een enorme impact heeft op de varkenshouderij in heel Nederland, en lokaal voor het toerisme en agrariërs met grond in besmet gebied. En dat een uitbraak gepaard gaat met gigantische kosten om een gebied weer AVP-vrij te krijgen. Het voorgestelde nieuwe beleid staat of valt met het nakomen van de gezamenlijke afspraken en de randvoorwaarden.
POV constateert al jaren dat het zwijnenprobleem in Noord-Brabant is vastgelopen. Dit nieuwe FBE-advies moet tot werkelijke actie en resultaat leiden voordat de populatie helemaal uit de klauwen loopt.
BRON: POV
