Rond de jaarwisseling hebben de prijzen voor varkens en varkensvlees weinig beweging laten zien. De industrieprijs en de af-boerderijprijs daalden in december, maar bleven constant in januari op 101, respectievelijk 100 punten in januari 2021. Ook de consumentenprijs daalde in december 2020 met 6%, maar bleef in januari 2021 op circa 112 punten.
Prijsontwikkeling
De consumentenprijs van varkensvlees stond van februari tot en met november 2020 vrij constant met circa 117 punten op een stabiel hoog niveau. In december echter zakte deze naar 112 punten. Deze daling van 6% volgt de daling van de industrieprijs tussen april 2020 (135 punten) en naar een niveau van circa 101 punten in januari van dit jaar. Hiermee redelijk parallel liep de af-boerderijprijs terug van 158 punten in maart 2020 naar 100 punten in januari.
Van aanbiedermarkt naar een vragersmarkt
Er is in 2020 een duidelijke omkeer gekomen van een aanbiedersmarkt naar een vragersmarkt. Waar eerder er wereldwijd een groot tekort was aan varkensvlees, is er dit in 2020 een kentering gekomen. Als gevolg van wegvallende afzet naar onder andere de foodservice (als gevolg van Covid-19) en wegvallende verwerkingscapaciteit bij vleesbedrijven. Daar kwam bij dat de Chinese overheid uit angst voor verspreiding van Covid-19 via vlees, de grenzen aanvankelijk sloot voor diverse grotere slachterijen.
Opleving varkensmarkt
Inmiddels toont de varkensmarkt recent weer een opleving, onder andere omdat de export naar landen als China nog behoorlijk goed doorloopt. Het herstel van de varkensstapel gaat wat minder snel dan verwacht, omdat nog geregeld uitbraken van Afrikaanse varkenspest plaatsvinden. Die opleving is in lijn met het seizoenspatroon: enerzijds is er minder aanbod van varkens door een zomerdip in de vruchtbaarheid bij zeugen en anderzijds is er een stijgende vraag in de aanloop naar het komende zomerseizoen.
Bovendien heeft Duitsland weliswaar nog te maken met de Afrikaanse varkenspest onder de wilde varkens, maar weet dit overtuigend te beheersen, waardoor de afzetmogelijkheden naar enkele Aziatische bestemmingen hersteld zijn. De sterke ontwikkeling van de biggenprijs (die typisch een voorbode is van de ontwikkeling van de af boerderijprijs) toont aan dat marktherstel te verwachten is. Het jaar 2021 zal daarmee naar verwachting voor zowel varkenshouders als vleesindustrie weer een jaar met aanzienlijke prijsvolatiliteit worden.
Prijsvorming
De retail heeft een eigen prijsbeleid dat beperkt beïnvloed wordt door de inkoopprijs. De gemiddelde prijs ligt in het najaar, vooral in november iets hoger. Het prijsniveau bij concurrenten, promotieacties en de rol van vlees in het totale productassortiment van supermarkten spelen ook een rol. Prijsbewegingen van industrie (producentenprijs) en boeren (af boerderij) vertonen daarom nauwelijks samenhang met de consumentenprijs. Voor de handel tussen de slachterijen en supermarkten worden jaarcontracten gebruikt. Daarbinnen vindt per vier weken overleg plaats over reclameacties. Afhankelijk van onder andere het weer vinden dagelijks correcties plaats op de bestelde volumes.
Slachterijen geven de prijsbewegingen op hun afzetmarkt door aan de varkenshouders. De markten voor varkens en varkensvlees in Noordwest-Europa zijn nauw met elkaar verweven. De prijsvorming is vrij. Door de seizoenseffecten in de afzet op detailhandelsniveau schommelen ook de wekelijkse slachterij- en handelsnoteringen of opbrengsten van vleesvarkens. De EU heeft de laatste jaren een flink gestegen zelfvoorziening in varkensvlees (tot circa 120% in 2019), wat betekent dat de prijsvorming in toenemende mate invloed ondervindt van de prijzen in derde markten buiten Europa.
Prijsindices
De af-boerderijprijs is gebaseerd op de wekelijkse noteringen voor slachtvarkens. De indices zijn herzien, waarbij het jaar 2015 op 100% is gezet. De producentenprijsindex (PPI) is gebaseerd op de opbrengstprijzen van producenten van vers of gekoeld varkensvlees bij afzet naar het binnenland. De consumentenprijsindex (CPI) is gebaseerd op varkensvlees bij supermarkten en slagers.
Bron: Agrimatie
