In het Overijsselse Zenderen legt de regionale afvalverwerker Twence de laatste hand aan haar mestverwaardingsinstallatie. Vanaf mei 2022 moet de installatie jaarlijks 250.000 m3 vleesvarkensmest omzetten in herbruikbare grondstoffen en energie. “We noemen dit dan ook geen mestverwerking, maar mestverwaarding”, vertelt accountmanager Arno Brandwagt van Twence.
Brandwagt is blij dat de installatie zijn voltooiing nadert. De weg ernaartoe was er dan ook één van de lange adem. In oktober 2020 gaf een uitspraak van de Raad van State groen licht en kon de bouw van start gaan. Ook kon Twence verder werken aan het afsluiten van mestcontracten. “Op dit moment is op zo’n tachtig procent van de capaciteit ingetekend”, vertelt Brandwagt, die verwacht dat invullen van de rest van de capaciteit wel gaat lukken, nu de bouw van verwerkingsinstallaties in de Achterhoek niet door kan gaan.
“In mei starten we en we gaan ervan uit dat de installatie eind 2022 op volle capaciteit draait. Zo’n tweehonderd varkenshouders uit Twente, Salland en een deel van de Achterhoek leveren dan in totaal jaarlijks 250.000 m3 varkensdrijfmest, waaruit we groen gas opwekken voor 3.000 huishoudens. We verwerken het digestaat tot 3.000 ton ammoniakoplossing voor industriële toepassing, 15.000 ton kaliummeststof, 25.000 ton fosfaatmeststof voor export en 200.000 m3 schoon oppervlaktewater”, aldus de accountmanager.
Varkenshouder gaf eerste aanzet
Eén van de vleesvarkenshouders die mest gaat leveren is Arjan Bonthuis uit Zenderen. Hij was dan ook degene die zo’n twaalf jaar geleden de eerste aanzet voor de centrale gaf. “De prijzen voor mestafzet waren enorm. Dit terwijl men hier net over de grens in Duitsland voor de mest wilde betalen. Voorwaarde was dat de mest gehygieniseerd werd. Ik heb toen Twence benaderd met het idee hier de restwarmte van hun vuilverbranding voor te gebruiken. Al pratende kwamen we erachter dat we wellicht meer voor elkaar konden betekenen”, vertelt Bonthuis. “Uiteindelijk zijn de gesprekken uitgemond in de plannen voor de huidige installatie.”
Niet verwerken, maar verwaarden
Twence is als afvalverwerker gespecialiseerd in het verwaarden van afvalstromen. Dit is volgens Bonthuis een belangrijk pluspunt. “Zij kennen de markt en weten waar kansen liggen als het gaat om de verwerking en afzet van afvalstromen, ook van mest. Het is een grote partner, die in staat is continu een groot volume te verwerken. Zij kunnen ons als varkenshouders ontzorgen op het gebied van mestafzet. Dit kan bijdragen aan rust op de mestmarkt in Oost-Nederland.” Varkenshouders kunnen bij Twence een mestafzetcontract voor drie tot tien jaar tekenen. Zij betalen per kuub opgehaalde mest. Op dit moment is het tarief 17 euro aan de poort. Inlegkosten zijn er niet. Vaste intermediairs halen elke twee weken de mest op.
Locatie was er al
Twence beschikte al over een locatie voor de mestverwerking. Na jaren steggelen over de vergunningen verrijst nu op de voormalige stortplaats De Vloedbelt bij Zenderen de vergistingsinstallatie. Op het terrein zijn de contouren van de installatie al te zien. Onder de overkapping van de voormalige op- en overslaghal lossen straks dagelijks dertig tot 35 vrachtwagens mest. Dit wordt verpompt naar de dubbelwandige ontvangstsilo achter de hal. Hier wordt de mest voorverwarmd door mest uit één van de twee vergisters tussen de twee wanden te pompen. In de vergisters wordt de mest verder verwarmd tot 53 graden Celsius.
De warmte hiervoor wordt deels opgewekt met methaangas uit de oude stortplaats achter de installatie. De mest blijft zo’n 25 dagen in de vergister. Het gas dat vrijkomt wordt opgewerkt tot hoogwaardig gas dat wordt geleverd aan het lokale aardgasnetwerk. De digestaat wordt binnen in de hal in zeven stappen ‘uit elkaar gehaald’. Allereerst wordt de mest gescheiden in een dikke en een dunne fractie. De dikke, fosfaatrijke fractie wordt verwerkt tot exportwaardige fosfaatmeststof. De dunne fractie wordt ingedikt, waarbij het water uiteindelijk aan het oppervlaktewater wordt geleverd. Het concentraat dat overblijft wordt in verschillende stappen ‘gestript’ tot een stikstofproduct voor industriële toepassing en een kaliummeststof voor de landbouw. “Er gaat niets verloren. Elk product krijgt een nieuwe bestemming. Daar zijn wij als Twence in gespecialiseerd en wij zijn trots dat we met onze kennis en kunde ook de regionale varkenshouderij kunnen helpen”, aldus een tevreden Arno Brandwagt.
Tekst en beeld: Gerben Hofman
