ZLTO werkte samen met POV mee aan deze uitzending van Nieuwsuur (Start item mestbewerking op 29.38 min). Er is onder meer gefilmd bij de mestverwerker Mestac in het Limburgse IJsselsteyn onder begeleiding van ZLTO-bestuurder Janus Scheepers en bij POV-bestuurder Eric Stiphout. Moeten er meer ‘mestfabrieken’ komen of moeten we naar minder dieren?
Het antwoord van hoogleraar Oene Oenema in een item van Nieuwsuur; ‘minder dieren en minder mensen’. Eerder in dit item gaf hij al aan dat er flink meer mestbewerkingsinstallaties nodig zijn. Deze antwoorden geven aan dat de discussie over mestbewerking complex is, maar wel gevoerd moet worden.
Mestbewerking
Voor het mestbeleid van minister Schouten van Landbouw zijn meer mestfabrieken nodig. In Brabant moet er nu al tot dertig procent meer bijkomen. De mestfabrieken splijten niet alleen boeren en omwonenden, maar ook provincies en gemeenten. En dat terwijl beide partijen zeggen op te komen voor een beter milieu. Een mestfabriek verwerkt mest tot een bruikbaar product voor de landbouw, dat makkelijker te vervoeren is. Al jaren leidt het fenomeen tot conflicten met de omgeving. Dat kan de komende jaren wel eens toenemen. In Limburg, Gelderland en ook delen van Brabant zorgen mestfabrieken voor onrust. ‘De stank is ongezond, het verhoogt stress, je kunt ook de was niet buiten hangen, het slaapkamerraam moet dicht, je weet dat fijnstofconcentraties omhoog gaan. Er is ontploffingsgevaar, er kan waterstofgas vrijkomen en je huis is geen barst meer waard’, zegt Geert Verstegen van het Brabants Burgerplatform.
Trotse boeren
Veel boeren zijn juist trots op ontwikkelingen in de mestfabriek. Niet alleen omdat ze van afval iets nuttigs maken, ook omdat het de stikstofuitstoot en kunstmestgebruik zou terugdringen. Varkenshouder Eric Stiphout vindt dat de capaciteit om mest te verwerken flink moet worden uitgebreid. ‘Ik vind het belangrijk verantwoordelijkheid te nemen voor een goede afvoer van mest. De mest die wij nu afvoeren, bestaat nu voor de helft uit water, twintig procent fosfaatrijk meststof, en broodnodige mineralen die we ook nodig hebben voor de teelt van planten. Dat vind ik de ultieme kringlooplandbouw.’
Verdere stijging mestverwerkingscapaciteit
Volgens Bas van den Bergh, manager bij coöperatie Mestac, doen mestfabrieken er alles aan om de overlast tot een minimum te beperken. ‘We zitten met onze fabriek overal mooi ver vanaf. Ook hebben we maatregelen genomen voor de omgeving, bijvoorbeeld met een luchtwasser die de uitstoot bewerkt.’ Hoogleraar Oene Oenema verwacht dat de mestverwerkingscapaciteit nog verder moet stijgen, tot wel vijftig procent. ‘Het is een oplossingsrichting die verkend moet worden, die verder ontwikkeld moet worden. Ik sluit niet uit dat mestfabrieken passen in een groter plaatje. Zij zouden onderdeel zijn van kringlooplandbouw, om de bodemvruchtbaarheid beter op peil te houden.’
Noodoplossing
Tegelijkertijd wijst hij erop dat de mestfabrieken een noodoplossing zijn voor een veehouderij die een enorm mestoverschot veroorzaakt. Het terugdringen van een veestapel zou volgens hem ook een effectieve maatregel zijn. Varkenshouder Eric Stiphout: ‘We zitten in een impasse die moet worden doorbroken. De provincies en de landelijke overheid willen meer mestverwerking. En als wij aan de andere kant met goede acties komen, stuiten we op weerstand van gemeentes of omwonenden.’
Onze mening over mestbewerking
Mestbewerking is een van de speerpunten van ZLTO in 2021. We zien op het gebied van mestbewerking spanning tussen de ambities van de landelijke overheid en de ruimte die overheden op lokaal niveau bieden. Op weg naar een kringlooplandbouw heeft de landelijke overheid aangekondigd dat alle mest bewerkt moet gaan worden. Het bewerken van mest biedt boeren veel kansen: opwekken van groen gas, verduurzamen van de landbouw, reductie van emissies en sluiten van (nutriënten)kringlopen. De schoen wringt op lokaal niveau: er zijn te weinig locaties in Noord-Brabant waar mest bewerkt kan worden.
Bron: ZLTO
