In de winter proberen varkenshouders zo zuinig mogelijk te werken. Over het algemeen wordt er zo min mogelijk gestookt in de stal, dat houdt in dat de ventilatie heel ver teruggeschroefd wordt. Het heel ver terugschroeven leidt soms tot problemen die niet snel te herleiden zijn tot het klimaat. Want de infectiedruk stijgt door deze hogere luchtvochtigheid. Als dit stijgt, kan er van alles met de dieren gebeuren. De dieren kunnen ziek worden, denk hierbij aan diarree of streptokokken. Anderzijds neemt de CO2 in de stal toe en het zuurstofgehalte neemt af. Dit kan een groeivertraging bij de biggen of vleesvarkens opleveren.
Prettig klimaat
Het makkelijkste zou zijn om meer te ventileren en meer te stoken. Maar dat geeft extra stookkosten en dus een hoger enegrieverbruik en daarmee hogere kosten. En het geeft meer risico op tocht. Dit ondervang je door te zorgen voor een goede luchtverdeling of door slim voor te verwarmen. Denk daarbij aan een warmtebuffer, warmteterugwinning, warmte-koude-opslag of een warmtepomp. Afhankelijk van de keuze van het stalsysteem kijk je naar wat de best passende oplossing is voor in de stal. Welke oplossing kies je en hoe voer je die uit.
Voorbeeld: tocht voorkomen?
Onze klant, een varkenshouder met 1200 zeugen, stelde de temperatuur steeds hoger in bij de gespeende biggen. Hierdoor dacht hij tocht te voorkomen doordat er steeds minder geventileerd werd. Door de oplopende afdelingstemperatuur nam het verschil met de binnenkomende lucht steeds verder toe, waardoor er uiteindelijk toch tocht voorkwam. Vooral wanneer het overdag warm was en in de avond flink afkoelde. Het probleem was dat de voeler hoog in de afdeling hing terwijl de lucht laag uit de voergang naar binnen kwam. Hierdoor kon er veel koude lucht bij de dieren komen zonder dat dit geregistreerd werd. De oplossing was het verlagen van de plaats van de voeler waardoor deze eerder het afkoelen van de binnenkomende lucht registreerde. De streeftemperatuur van de ventilatie kon 4 graden naar beneden. Dit resulteerde in een beter stalklimaat doordat het minder bedompt was in de stal en er was minder tocht.
Voorbeeld: drukverschil ventilator
Een ander voorbeeld uit de praktijk: een varkenshouder had problemen met de voeropname van de dragende zeugen. Het aanpassen van het drachtvoer bleek onvoldoende effect te hebben. Na meting in de stal bleek er een enorm drukverschil te zijn over de ventilator. Uit verder onderzoek bleek dat de luchtinlaatventielen niet goed open gingen. Behalve teveel drukopbouw was de luchtverdeling erg slecht. De zeugen lagen of in de tocht of kregen onvoldoende verse lucht. De oplossing was simpel. Het verzwaren van de luchtinlaatkleppen zorgde ervoor dat ze weer goed open en dicht gingen. Hierdoor daalde het energieverbruik, verbeterde het klimaat en vraten de zeugen weer.
Klimaat en energiekosten gaan samen
Jan Pijnenburg bezoekt vanuit zijn specialisme als klimaatdeskundige regelmatig bedrijven om ook het energieverbruik te verlagen. “Regelmatig krijg ik de vraag ‘in welke duurzame techniek moet ik investeren om de energiekosten te verlagen?’. Soms is het inderdaad slim om een duurzame techniek toe te passen, maar net zo vaak kun je zonder te investeren de energiekosten verlagen en tegelijkertijd het stalklimaat verbeteren. We meten al best veel in de stal, maar doen daar nog te weinig mee. En het is ook niet altijd even gemakkelijk om al die cijfers juist te interpreteren. Wellicht is het ook handig als je een signaal krijgt bij het overschrijden van normen.”
Bron: DLV Advies
