Door maatregelen te nemen om klauwlaesies bij zeugen en gelten te voorkomen, kunt u uw dieren veel pijn besparen, aldus een toonaangevende Duitse dierenarts. "Als een zeug of gelt last heeft van kreupelheid en pijn door een klauwlaesie, is haar voortplantingspotentieel ernstig beperkt en moet ze misschien uit de groep worden gehaald", zegt dierenarts Christoph Mülling, hoogleraar aan de Universiteit van Leipzig.
Het risico dat er aan de klauw een pijnlijke laesie, die tot bewegingsstoringen lijdt, ontstaat, hangt samen met de interactie met het vloeroppervlak, eventuele overbezetting en agressief sociaal gedrag.
Inzicht in laesies en kreupelheid
Door middel van histopathologie – microscopisch weefselonderzoek – heeft Mülling inzicht gekregen in het verband tussen de oorzaak, het stadium en de ernst van klauwlaesies (Tabel 1). "Als we de oorsprong van laesies en hun verloop eenmaal begrijpen, zijn we beter in staat om preventieve maatregelen te nemen en het management van de zeugenstapel te verbeteren", zegt hij. "Deze kennis helpt ons om de frequentie en voorkomen van klauwlaesies te verlagen en het dierenwelzijn te verbeteren."
|
Oorzaak |
Klauwlaesie |
|
Ontsteking (aseptisch, septisch) |
Woekering teen asymmetrisch |
|
Trauma/mechanisch |
Bloeding |
|
Inferieur hoorn (hoornkwaliteit/mechanisch) |
Wittelijndefect |
Tabel 1. Oorzaak en soorten laesies bij zeugen
De klauw van een zeug bestaat uit een zeer harde hoornwand, zeer harde zool en zacht balhoorn. Het schokabsorberende mechanisme aan de achterzijde van de klayuw bestaat uit het rubberachtige elastische hoorn en werkt samen met het schokabsorberende subcutane vetweefsel.
Wanneer zeugen vechten, ontstaat er door hun snelle, scherpe bewegingen een afschuifkracht in de klauw. Dit leidt tot indrukking in de klauw waardoor het onderliggend weefsel wordt beschadigd: "Bij plotseling stoppen of draaien, beweegt de punt van het hoefbeen in het uiteinde van het klauwkapsel, een gebied zonder schokabsorberend vetkussen", legt Mülling uit.
Betonnen vloeren bevorderen het ontstaan van lange tenen en woekering van het balhoorn. De lange teen werkt als hefboom wanneer de zeug loopt, waardoor pijn bij de overgang van de zool naar het balhoorn toeneemt. Woekering van het balhoorn ontstaat ook door de mechanische interactie van de klauw van de zeug met de betonvloer. Door de verhoogde druk door de woekering van het balhoorn komt er meer druk op het levende weefsel, wat pijn veroorzaakt. Laesies die hier ontstaan, zijn uitermate pijnlijk en kunnen aanzienlijke problemen opleveren voor het welzijn.
Een ander gebied waar scheuren en laesies ontstaan in de klauw van de zeug is de witte lijn tussen de verticale klauwwand en de zool.
Varkensklauwen hebben verschillende hoornhardheidszones, waardoor ze gevoeliger zijn voor defecten en scheuren op deze witte lijn en bij de overgang tussen de hiel en de wand. Bij wittelijndefecten komt niet alleen de lederhuid los van de hoefwand, maar komt er ook een gebied bloot te liggen waar bacteriën kunnen binnendringen, wat leidt tot infectie en ontsteking, waardoor er nog meer druk en pijn in de klauw ontstaat. Beschadigingen van de witte lijn geven meer kans op kreupelheid bij zeugen dan welke andere laesie dan ook.
Preventie van klauwlaesies
De balans van de klauw van een zeug is een kritiek onderdeel om aan te pakken in de preventie van kreupelheid en klauwlaesies. Het eenvoudigweg bekappen van de lange teen, bijvoorbeeld, brengt de klauw weer in balans en stopt de woekering van het balhoorn – en de pijn die gepaard gaat met deze woekering.
De ontwikkeling en het behoud van een sterke klauw zijn afhankelijk van goede voeding. De juiste beschikbaarheid van sporenmineralen, waaronder het voeren van zink, mangaan en koper als aminozuurcomplexen (Availa®Sow), helpt om klauwaandoeningen als gevolg van Zink deficiëntie te voorkomen. Dit leidt tot een betere hoornkwaliteit door een betere vorming van keratine waardoor de klauw minder gevoelig voor scheuren is en het loslaten van weefsel.
Voor meer informatie kunt u zinpro.com bezoeken, een mail sturen naar Jan van der Meer – jvdmeer@zinpro.com of contact opnemen met uw voerleverancier.
