Dagelijkse mestverwijdering uit de stal (het zogenaamde Dagontmesting) en de varianten daarvan kan leiden tot een aanzienlijke reductie van zowel methaan- als ammoniakemissies, waardoor de luchtkwaliteit en dus het welzijn en de gezondheid van de varkens worden verbeterd. Dat blijkt uit een onderzoek van Wageningen Livestock Research (WLR) en De Hoeve Innovatie (DHI) naar de Stal van de Toekomst.
Tussen januari 2023 en februari 2024 heeft WLR de effectiviteit van de varianten van dagontmesting onderzocht op twee varkensbedrijven. Het doel was om methaan- en ammoniakemissies te reduceren door varianten van dagontmesting te vergelijken met traditionele systemen. Onderstaand overzicht toont de kenmerken van de onderzochte systemen.
Methaanreductie Succesvol, Ammoniakreductie Nog Verbeterbaar
Bij vleesvarkens werd een methaanreductie van 91,1% behaald met de nieuwe variant en 82,2% met de oude variant, ten opzichte van de controleafdeling. Bij de gespeende biggen was de reductie 95,5% bij de nieuwe variant. De metingen bevestigen dat de methaanreductie in de stal zoals verwacht is voor zowel vleesvarkens als gespeende biggen. Het systeem voorkomt vrijwel alle methaanemissie uit de mest, zodat alleen de methaanemissie van de dieren zelf overblijft.
De ammoniakreductie bij gespeende biggen is zeer effectief, met een reductie van 86,2% bij de nieuwe variant. Bij vleesvarkens was de reductie lager dan verwacht, met 44,7% bij de nieuwe variant en 54,9% bij de oude variant. Factoren zoals hokbevuiling en klimatisering spelen een belangrijke rol bij de ammoniakemissies. Het handhaven van schone hokken en een goed stalklimaat is essentieel om deze emissies verder te verlagen.
Innovatieve Stalontwerpen verminderen emissies
Onderzoek heeft aangetoond dat een van de meest effectieve methoden is het dagontmesting, waarbij de mest dagelijks wordt afgevoerd. Deze aanpak minimaliseert de methaanvorming in de stal. Bij voorkeur gaat deze verse mest naar een biogasinstallatie waar een hoge opbrengst aan groen gas kan worden verkregen. Daarnaast wordt de geoptimaliseerde hokontwerpen bevorderen het natuurlijke gedrag van varkens, verkleinen het emitterend oppervlak en verbeteren de mestdoorlaat met schuine mestkanaalwanden en metalen roosters. Op plekken waar minder mest en urine worden verwacht, maar waar een roostervloer noodzakelijk is, worden waterkanalen aangelegd. Deze kanalen worden bij de start van elke ronde gedeeltelijk gevuld met (schoonmaak)water.
Toekomstperspectief voor de Varkenssector
De varianten voor dagontmesting leveren een belangrijke bijdrage aan emissiereductie voor het verbeteren van de milieu-impact op het klimaat en het creëren van een gezondere leefomgeving voor mens en dier. Hoewel er successen zijn geboekt, laten de resultaten zien dat er op het gebied van ammoniak bij vleesvarkens nog optimalisaties mogelijk zijn. Voor optimalisatie wordt aangeraden het dagontmestingssysteem volledig te automatiseren en te standaardiseren, en continue emissiemonitoring te combineren met visuele technieken voor hokvervuiling en liggedrag. Voor de gespeende biggen is het systeem zeer effectief en biedt het perspectief om met een brongerichte maatregel de emissies fors te reduceren.
Programma Integraal Aanpakken
Het onderzoek is gefinancierd door het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, in het kader van de Klimaatenvelop – Programma Integraal Aanpakken. De ontwikkeling en realisatie van de innovatieve ontwerpen is gesubsidieerd door de Provincie Noord-Brabant, passend binnen de doelstelling een alternatief voor luchtwassers te ontwikkelen.
Bron: Wageningen University & Research
Beeld: De Hoeve Innovatie
