Wetgeving beschrijft de controle en bestrijding van slechts enkele dierziekten, op Europees en nationaal niveau. Zo staan bijvoorbeeld Afrikaanse en klassieke varkenspest, PRRSv en mond-en-klauwzeer wel beschreven, terwijl overheden voor App en Mycoplasma niets hebben vastliggen. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat ook deze ziekten worden aangepakt? Daarvoor slaat de GD de handen ineen met het DECIDE-project.
In het ‘Europese Horizon 2020 DECIDE-project’ ontwikkelen ze nieuwe datatools voor een betere beheersing van de ziekten waarvoor de bestrijding niet wettelijk geregeld is. De focus van het project ligt op jonge dieren: biggen, kalveren, vleeskuikens en zalm in de aquacultuur. GD werkt vanuit meerdere diersectoren mee aan het DECIDE-project.
Data de sleutel
App en Mycoplasma komen op het merendeel van de varkensbedrijven voor. Die ziekten beïnvloeden wel de diergezondheid en kennen bijkomende kosten door beheers- en controlemaatregelen. Een beter gebruik, uitwisseling en combinatie van bestaande data kan bijdragen aan een betere ziektebeheersing. Dit is dan ook het uitgangspunt van het DECIDE-project.
Binnen de verschillende diersectoren zijn veel en diverse data beschikbaar. Deze zijn belangrijk bij een betere beheersing van ziekten. Op bedrijfsniveau zijn er data over bijvoorbeeld dekken en werpen, het aantal geboren biggen, de uitval en vaccin- en medicijngebruik. Nieuwe sensortechnieken kunnen deze data verrijken, zoals metingen van het klimaat, hoestfrequentie of drinkwateropname. De real-time-toepassing van deze gecombineerde data staat nog in de kinderschoenen.
In diagnostische laboratoria worden uitslagen op bedrijfsniveau opgeslagen en individueel teruggekoppeld aan bedrijven en in enkele gevallen voor monitoringsdoeleinden op nationaal niveau geanalyseerd. Slachterijen verzamelen data over gewicht, karkaskwaliteit en afwijkingen en koppelen die terug aan veehouders. De slachthuis- en diagnostiekdata worden nog niet routinematig, real-time en systematisch gecombineerd en geanalyseerd voor het verbeteren van de diergezondheid.
Samen werken, samen leren
Het vijfjarige DECIDE-project startte in 2021 en daarin zijn GD, de Universiteit Utrecht (UU) en Lely de Nederlandse partners, met Vion als onderaannemer. GD is betrokken bij enkele activiteiten, waaronder discussiegroepen met varkensdierenartsen, de ontwikkeling van data-dashboards en de verkenning van de waarde van het combineren van lab- en slachtdata. Binnen DECIDE-onderzoeken negentien onderzoeksinstituten en private partijen uit elf Europese landen hoe data beter kunnen worden ingezet. Hoe gebruik en combinatie van bestaande data tot betere beslissingen kunnen leiden om uiteindelijk de diergezondheid te verbeteren. Er worden data-gestuurde tools ontwikkeld die moeten leiden tot vroege signalering van diergezondheidsproblemen op bedrijfs- of regionaal niveau, met een duidelijk handelingsperspectief. Daarnaast wordt de impact van enkele endemische varkensziekten op economisch vlak en dierenwelzijn onderzocht.
Behoeften varkensdierenarts
GD heeft interviews gehouden met varkensdierenartsen om te achterhalen welke behoeften zij hebben en welke kansen zij zien om meer of andere gezondheidsdata te ontsluiten die beslissingen over gezondheid op het varkensbedrijf kunnen verbeteren. Uit deze interviews werd duidelijk dat dierenartsen vaak wel inzicht krijgen in bijvoorbeeld slachtdata van vleesvarkens per periode (per kwartaal of jaar), maar zelden tot nooit inzicht in de variatie tussen afdelingen of rondes. Tevens bleek dat data vaak niet real-time of snel in een goed overzicht beschikbaar zijn voor dierenartsen.
Aanbevelingen
Uit deze discussies zijn een aantal aanbevelingen gefilterd voor toekomstige dataproviders/dashboard-ontwikkelaars. Hartelijk dank aan de dierenartsen die hebben bijdragen aan het onderzoek: ‘How do pig veterinarians view technology‑assisted data utilisation for pig health and welfare management? A qualitative study in Spain, the Netherlands, and Ireland’. In dit onderzoek stond de toepassing van datagestuurde strategieën centraal: in hoeverre kunnen zij in de besluitvorming van dierenartsen ondersteunen?
Door de bereidheid van dierenartsen om deel te nemen aan focusgroepdiscussies en hun mening te delen over het huidige gebruik, beperkingen/uitdagingen en behoeftes van datagestuurde strategieën, kan de GD nu deze mooie resultaten met jullie delen. Vanuit GD werkten Lucia Dieste‑Pérez en Tijs Tobias, beide onderzoekers bij GD, mee aan dit onderzoek dat door Decide H2020 mogelijk is gemaakt.
Bron: GD Diergezondheid
