De opbrengstprijzen van vleesvarkens zijn in 2021 opnieuw gedaald (-9 procent). Maar de prijsdaling van de aangekochte biggen (-20 procent) was nog forser dan de varkensprijzen. Voer is veel duurder geworden in 2021. Gemiddeld zijn de prijzen van vleesvarkensvoer circa 15 procent hoger dan in 2020 en zitten in een stijgende trend.
Varkensprijzen opnieuw lager door coronacrisis en Afrikaanse varkenspest
Na het turbulente voorgaande jaar is 2021 opnieuw een jaar met veel gebeurtenissen die grote impact hebben op de internationale varkensmarkt. Vooral de coronacrisis en de Afrikaanse varkenspest hebben in 2021 opnieuw hun sporen nagelaten in de varkenssector. Er zijn daardoor verstoringen bij de slachtcapaciteit, afzet en internationale handel van varkensvlees. Fors opgelopen voerprijzen zetten de rentabiliteit van varkensbedrijven verder onder druk.
Prijsdaling door lockdowns
De opbrengstprijzen van vleesvarkens zijn in 2021 opnieuw gedaald (-9%). De gemiddelde opbrengstprijs daalde van 1,57 euro in 2020 naar 1,43 euro per kg geslacht gewicht in 2021. Begin vorig jaar waren prijzen van vleesvarkens en biggen erg hoog, maar dat veranderde snel door de uitbraken van Covid-19 (besmettingen met het coronavirus) in het voorjaar van 2020.
De opbrengstprijzen van vleesvarkens zijn door de lagere afzet naar horeca en foodservice flink gedaald tijdens de lockdowns. Die prijsdaling door vraaguitval werd pas in december gestopt.
Herstel van varkensprijzen in tweede kwartaal van 2021
Na een slecht begin van het lopende verslagjaar 2021 verbeterde de situatie op de varkensmarkt. Het prijsherstel in het tweede kwartaal dit jaar was te danken aan versoepeling van de coronamaatregelen en verbetering van de situatie in Duitsland. Daar werd het grote overschot van varkens weggewerkt. Er waren minder uitbraken van Covid-19 onder het personeel van slachthuizen, waardoor de slachtcapaciteit beter werd benut.
Duitse varkenshouders passen ook hun bedrijfsvoering aan of stoppen onder invloed van corona, Afrikaanse varkenspest of strengere milieu- en dierenwelzijnsregels. Daardoor kwamen minder varkens op de markt die lagere slachtgewichten hadden. Mede daardoor is de varkensprijs op de EU-markt in maart en april flink gestegen.
Dalende export naar China
Maar in juni stopte de opmars van de opbrengstprijs, vooral door de dalende export naar het belangrijke bestemmingsland China, waar de inlandse varkensprijzen flink daalden. Daardoor kwamen ook de importprijzen van vlees onder druk en werd de Chinese markt voor de Europese exporteurs minder interessant.
De prijsdaling in China was mede het gevolg van het sneller dan verwachte herstel van de varkensproductie na de uitbraken van Afrikaanse varkenspest in 2018, en gedaalde binnenlandse consumptie. De Chinese productie is weer duidelijk aan het herstellen en er vindt ook een professionaliseringsslag plaats van backyards naar grootschalige professionele bedrijven, mede dankzij sterke beleidsondersteuning en prikkels van de Chinese overheid. De vraag naar geïmporteerd varkensvlees neemt daardoor af.
Alternatieve afzetmarkt voor vlees, poten, koppen en staarten
Ook de verdere verspreiding van het coronavirus in Azië had een negatieve invloed op de prijsvorming in het derde kwartaal. Daardoor moesten EU-landen alternatieve afzetmarkten vinden voor vlees en vleesproducten zoals poten, koppen en staarten.
Slachtcapaciteit zeer laag door coronabesmettingen
Aan de productiekant van de keten is er in het derde kwartaal opnieuw minder slachtcapaciteit door meer coronabesmettingen van het personeel in sommige slachthuizen. Daar werken veel arbeidsmigranten die soms huiverig zijn voor vaccinaties die beschermen tegen Covid-19.
Duitsland is ook nog niet verlost van de Afrikaanse varkenspest bij wilde zwijnen en enkele varkensbedrijven. De Duitse export van varkensvlees(producten) naar China kan daardoor nog niet worden hervat en moet zijn weg vinden op de EU-markt. Ook nieuwe lockdowns in veel landen door meer coronabesmettingen zet de vleesconsumptie in de horeca en foodservice opnieuw onder druk en daarmee de prijsvorming van varkensvlees in het derde en vierde kwartaal.
Biggenprijzen nog harder gedaald dan varkensprijzen
De prijsdaling van de aangekochte biggen (-20%) was nog forser dan van vleesvarkens. De biggenprijzen waren begin 2021 al flink lager dan in 2020, mede doordat er in Duitsland te weinig plaatsingsruimte was voor nieuwe biggen. In het derde kwartaal zijn de biggenprijzen flink gedaald.
Export aangekochte biggen onder druk
Vooral de export van biggen kwam onder druk, waardoor de prijzen onderuitgingen. Dat was ook een gevolg van de teleurstellende ontwikkeling van de vleesvarkensprijzen. Afrikaanse varkenspest in Duitsland en Polen en de lagere varkensprijs zorgde voor terughoudendheid bij de vleesvarkenshouders.
De biggenprijzen werden zo laag dat zeugenhouders zich soms genoodzaakt zagen om extra biggen te verkopen als slachtbiggen. Zelfs de daling in het biggenaanbod in Duitsland en Nederland, door krimpende aantallen varkens, is onvoldoende om het huidige overaanbod te compenseren.
Fors hogere voerprijzen
Gemiddeld over 2021 zijn de prijzen van vleesvarkensvoer 15% hoger dan in 2020. De voerprijzen stijgen al vanaf eind 2019 en de trend is ook aan het einde van het verslagjaar nog steeds opwaarts. Dat is gevolg van de hogere prijzen voor veevoergrondstoffen, vooral van granen en graanproducten, die voor de varkenshouderij belangrijk zijn.
Oorzaken van hogere graanprijzen zijn vooral de tegenvallende tarweoogsten in de Verenigde Staten en Canada. Een andere oorzaak van de gestegen graanprijzen is de grote vraag door China waardoor in 2021 de export naar China flink is toegenomen. In navolging daarvan stijgen ook de prijzen van andere voergrondstoffen. De grondstoffenmarkt blijft krap en dat geldt zowel voor granen als voor eiwitrijke grondstoffen.
Bron: Agrimatie
